یادداشت | زندگی به نرخ روز

به گزارش سرویس فرهنگی اجتماعی خبرگزاری رسا، شرایط این روزهای جامعه دست و پنجه نرم کردن اقشار مختلف مردم با گرانی است. گرانی‌های عجیب و غریبی که به لطف مدیریت مسئولان مربوطه و عوامل دیگر تقریبا همه چیز را شامل می‌شود؛ از چیپس و لبنیات و میوه  گرفته تا خودرو و چیزهای دیگر.

قیمت میوه که حقیقتا رکوردهای کم نظیری را به  جا گذاشته؛ مثلا قیمت یک خوشه انگور به طور میانگین 3 هزار تومان می‌شود! دقت کنید یک خوشه، نه یک کیلو!

خودروسازان که در برهه‌های مختلف حسابی از خجالت مشتریان در می‌آیند و به بهانه‌های مختلف بر قیمت محصولات خود می‌افزایند و به تازگی برخی از خودروها حدود 20 میلیون افزایش قیمت داشته که واقعا حیرت انگیز است! یکبار تحریم را بهانه می‌کنند، یکبار قیمت دلار را بهانه گران شدن محصولاتش می‌کنند؛ اخیرا هم که اصلا سایتشان را بسته‌اند و محصولاتشان را به نرخ آزاد می‌فروشند و ادعا می‌کنند که فعلا تولید ندارند!

افزایش اختلاف طبقاتی و له شدن اقشار کم درآمد زیر بار این گرانی‌ها از نتایج  این اوضاع و احوال است. بدبینی مردم به نظام اسلامی یکی از بدترین و خطرناک‌ترین تبعاتی است که ممکن است شرایط موجود به وجود بیاورد.

عدم تطابق دخل و خرج

قشر وسیعی از جامعه درآمدشان، یا ثابت می‌ماند یا افزایش مختصری دارد که توانایی رویارویی با تورم را ندارد. از آن بدتر این است که درآمد برخی کم می‌شود و یا اصلا بیکار می‌شوند که این خودش معضلی دیگر است. طبیعی است که اگر بیکاری در کنار این گرانی بیاید اوضاع بحرانی خواهد شد. فراموش نکنیم که «کاد الفقر ان یکون کفرا؛‌ نزدیک است که فقر کفر بیاورد.»

در این میان بی رحمی و بی انصافی‌های برخی اصناف، کارخانه‌داران، کاسب‌ها و... مزید بر علت می‌شود و بازار گرانی را گرم‌تر نیز می‌کند. دولت  هم دلش خوش است که  آمار و ارقام بدهد و  بگوید نرخ تورم را کنترل کردیم و یا تک رقمی شده است. هر چند که می‌گویند منظورشان از کنترل تورم گران نشدن نیست بلکه شیب ملایم گرانی است؛ ولی آنچه که در عالم خارج با آن مواجه هستیم چیز دیگری را نشان می‌دهد. گاهی اوقات دیگر  کار از شیب  تند و ملایم گذشته است؛ بلکه  صحبت از جهش بزرگی است که به خصوص در گرانی‌های اخیر نمود پیدا کرده است.

در این میان برخی افراد و گروه‌های سودجو و منفعت طلب که به هر قیمتی دنبال بیشتر کردن صفر دارایی‌شان هستند، تا آنجا که بتوانند در سرکیسه کردن مردم سنگ تمام می‌گذارند که گویا  سر سوزنی رحم و انصاف در وجودشان نیست.

گاهی اوقات در یک برنامه خبری که از رسانه پخش می‌شود، اکثر آیتم‌های خبری صحبت از اجحاف‌هایی است که در صنف‌های مختلف علیه مردم و مشتریان می‌شود که برخی از این اجحاف‌ها درباره گرانفروشی است. این واقعا جای تأسف دارد که در جامعه‌ای که به عنوان جامعه اسلامی مطرح است تا این اندازه بی انصافی رواج داشته باشد. حقیقت این است که  گران فروشی مصداقی روشن از بی انصافی است.

البته ناگفته نماند زمانی  که کاسبی جنسی را گران بخرد طبیعی است که گران بفروشد یعنی اگر سود منطقی و معقولی هم روی جنسش بکشد باز هم برای خریدار گران است. منظور از گرانفروشی نمونه‌های این چنینی نیست؛ بلکه مواردی است که اصولا بی انصافی، طمع به سود زیاد و مواردی از این دست  اساس گرانی باشد.

نقش مخرب تورم در به هم ریختن آرامش روانی خانواده

آرامش روانی خانواده و جامعه معلول عوامل مختلفی است. یکی از عوامل مهمی که در این مسئله نقش بسزایی دارد اوضاع اقتصادی مناسب و همخوانی دخل و خرج  است. وقتی درآمد با مخارج زندگی هماهنگی نداشته باشد تبعات مختلفی را به همراه دارد.

یکی از اثرات مخرب روحی و روانی این معضل این است که وقتی مرد خانواده نتواند پاسخگوی مخاج زندگی شود طبیعتا شرمنده زن و بچه‌اش خواهد شد. این مسئله فشار روحی زیادی را به مرد تحمیل می‌کند؛ وقتی مرد ببیند که قادر نیست خواسته‌های خانواده را آنطور که شایسته آن‌ها  است برآورده سازد ممکن است لطمات روحی شدیدی بخورد و حتی در بدترین حالت چه بسا کارش به خودکشی هم برسد. در این صورت چه کسی پاسخگوی این جنایت خواهد بود. این بدان معنا نیست که مرد مجوز خودکشی داشته و گناهی ندارد؛ بلکه مسبّبان این شرایط ناگوار نیز در این امر دخیل هستند.

فرهنگ اشتباه در استقبال از گرانی

یکی از نکات مهمی که به موضوع گرانی دامن می‌زند و حقیقتا جای تأسف دارد این است که وقتی جنسی گران می‌شود استقبال برای خرید آن بیشتر می‌شود، البته این استقبال دلایل مختلفی دارد. این یک معضلی در کشور ما است و جای سوال دارد که چرا وقتی جنسی گران می‌شود به جای اینکه از خرید کردن خودداری شود بر عکس، تمایل به خرید بیشتر می‌شود. اگر این فرهنگ جا بیفتد که وقتی جنسی گران می‌شود  خرید آن جنس تا مدتی متوقف شود یا به عبارتی از سوی مردم تحریم شود، بی‌تردید بعد از مدتی کاهش قیمت را شاهد خواهیم بود به خصوص در مواردی مثل میوه که ماندگاری زیادی ندارد و عدم خریداری آن منجر به خرابی آن خواهد شد تأثیر زیادی می‌تواند داشته باشد.

حالا اگر جنسی که به طور غیر متعارف گران شده جزء ضروریات است و بدون آن گذران زندگی نشدنی باشد، تهیه آن جای توجیه دارد ولی  وقتی مثلا خودرو،  آن هم خوروهای آنچنانی بدون هیچ منطق صحیحی گران می‌شود چرا باید متقاضی آن زیاد باشد، آیا  واقعا نمی‌شود مدتی بدون خودرو سر کرد؟ حالا اگر انسان ماشین صفر نخرد به فلاکت می‌افتد؟!/999/ی۷۰۳/س

بابک شکورزاده، پژوهشگر حوزوی